حضرت بابا فرید الدین مسعود گنج شکر کی شاعری کا سماجی مطالعہ

  • محمد ممتاز خان/ ڈاکٹر سید مقبول گیلانی
Keywords: بابا فرید الدین, گنج شکرؒ

Abstract

It is a universal fact that Allah Almighty not only sent Holy books, scriptures to preach knowledge and social reforms but also sent Prophets, saints and Holy men for the betterment of human beings. In 1000 years of Siraiki poetic diction. Baba Farid is one of them who got prominent place in literature. He was born at "Kothaywal" in the suburbs of Multan. He was devotee of famous Saint Khawaja Qutbudin Bakhtiyar Kaki. This spiritual guide permitted him to go to Pakpattan for preaching of Islam. The Collection of his poetry is named "Shalook-e-Faridia". Firstly this poetry was introduced by the Holy book of Sikhism "The Granth Sahib". Baba Farid was considered and introduced as a first Sufi Poet in Siraiki poetic diction. Whereas his poetry got remarkable and prominent place in religion, on the other hand it covered all aspects of social reforms beautifully. The present study enlightens all these social reform aspects of Baba Farid' poetry

References

۔ عائشہ بیگم، تاریخ اور سماجیات، نئی دہلی، ترقی اردو بیورو، ۱۹۸۷ء بار اول،ص۱۰
۲. Richard Hogart, speaking to each other, Pakistan Book, 1973, P.20.
۳۔ مینیجر پانڈے، ادب کی سماجیات: تصور اور تعبیر، (مترجم:سرور الہدی)، نئی دہلی، انجمن ترقی اردو ہند،۲۰۰۶ء، ص ۴۶ ۔
۴۔ مینیجر پانڈے، ادب کی سماجیات: تصور اور تعبیر، مذکور، ص ۵۰
۵۔ آنند، بلونت سنگھ، فرید،نانک،بلھا، مرتبہ: آدم بٹ،لاہور، مطبع المطبقہ العربیہ، ۲۰۰۸ء،ص ص ۱۰۷، ۱۰۸
۶۔ محمدآصف خان (مرتب)، آکھیا بابا فرید نے (بارسوم)، لاہور، پاکستان پنجابی ادبی بورڈ، ۱۹۹۸ء، ص ۱۴۲-۱۴۴
۷۔ کشن سنگھ، پروفیسر، کلام بابا فریدؒ،لاہور، سانجھ پبلی کیشنز، اگست ۲۰۰۴ء، ص ۷۸
۸۔ محمدآصف خان (مرتب)، آکھیا بابا فرید نے، مذکور،ص ۲۴۰
۹۔ کشن سنگھ، پروفیسر، کلام بابا فریدؒ،مذکور،ص۳ ۸
۱۰۔ بچن سنگھ، ڈاکٹر، بابا فرید جی دے اشلوک، لاہور، پیسہ اخبار سٹریٹ،س ن، ص ۵۶
۱۱۔ محمدآصف خان (مرتب)، آکھیا بابا فرید نے،مذکور، ص ص۲ ۱۷،۱۸۷
۱۲۔ القرآن، سورۃ الذاریٰت، آیت ۵۶
۱۳۔ بچن سنگھ، ڈاکٹر، بابا فرید جی دے اشلوک، ص ۵۶
۱۴۔ ایضاً، ص ۳۸ ۱۵۔ ایضاً، ص ۳۸ ۱۶۔ ایضاً، ص ۳۸
۱۷۔ ایضاً، ص ۳۳ ۱۸۔ ایضاً، ص ۳۲ ۱۹۔ ایضاً، ص ۲۷
۲۰۔ ایضاً، ص ۲۱ ۲۱۔ ایضاً، ص ۱۰ ۲۲۔ ایضاً، ص ۱۱
۲۳۔ ایضاً، ص ۲۷ ۲۴۔ ایضاً، ص ۳۹
۲۵۔ محمدآصف خان (مرتب)، آکھیا بابا فرید نے،مذکور،ص ۲۲۶
۲۶۔ بچن سنگھ، ڈاکٹر، بابا فرید جی دے اشلوک، ص۶۳
۲۷۔ ایضاً، ص۳۸
۲۸۔ کشن سنگھ، پروفیسر، کلام بابا فریدؒ،مذکور،ص ۴۳
۲۹۔ بچن سنگھ، ڈاکٹر، بابا فرید جی دے اشلوک، ص۱۰
۳۰۔ کشن سنگھ، پروفیسر، جنہاں پچھاتا سچ، لاہور، سچیت کتاب گھرچوک گنگارام، ص ۷۱
۳۱۔ نجم حسین سیّد، خاکوجیڈ نہ کوءِ، لاہور،اُڈم پبلشرز، ۱۹۹۵ء، ص ۱۴
Published
2018-06-01